In Nederland zijn zo’n 23.500 BOA’s werkzaam bij 1.100 verschillende instanties (bron: politie).
De BOA staat in principe onder de politie, dit zijn Algemeen Opsporings Ambtenaren en er wordt wel een goede samenwerking met elkaar verwacht. Eke BOA is herkenbaar aan het insigne. Dit dient elke BOA, welk domein ook die in het openbaar werkt, heeft een draagplicht om het insigne te dragen. Deze verplichting is er sinds 2008. Er zijn wel uitzonderingen, als het het werk van de BOA belemmerd, mag de BOA in burger werken en heeft geen draagplicht, wel dient hij of zij altijd zich desgevraagd te legitimeren. Het insigne stelt een vuist, een scepter en een schild voor.
In 2008 heeft men in de media een campagne gevoerd om deze verandering en het BOA-insigne te verduidelijken. Dit is gebeurd via kranten, tijdschriften en andere media. Welke andere media wordt helaas verder niet vermeld.
De BOA’s kennen 7 domein gebieden.
Domein 1: Openbare Ruimte (bv de stadswacht, parkeercontroleur)
Domein 2: Milieu, welzijn en infrastructuur (bv boswachter, inspecteur dierenbescherming)
Domein 3: Onderwijs (bv leerplichtambtenaar)
Domein 4: Openbaar vervoer (bv hoofdconducteurs (HC) NS, controleur openbaar vervoer, veiligheidsteam openbaar vervoer gemeente Amsterdam, BOA ProRail)
Domein 5: Werk, inkomen en zorg (bv medewerker vd Arbeidsinspectie, sociale rechercheur)
Domein 6: Generieke opsporing (bv weginspecteurs Rijkswaterstaat, BOA van de FIOD)
Domein 7: BOA bij de politie (bv baliemedewerker, koerier, meldkamercentralist)
Door de opsplitsing van deze domeinen, wil men duidelijkheid verschaffen wat een bepaalde BOA nu wel en nu niet mag. Een BOA beëdigd voor domein 1 mag zich niet bezig gaan houden met het opsporen van strafbare feiten voor domein 4, anders gezegd, een stadswacht mag geen bekeuring uitschrijven aan een verdachte, die op het station staat te roken, het station valt namelijk onder domein 4. Men gaat er dus vanuit, dat de BOA zelf goed weet wat zijn of haar domein is en wat hij of zij daadwerkelijk mag.
In de 7 domeinen kan er ook sprake zijn dat men politiebevoegdheden heeft. Denk hierbij aan het gebruik van wapens, handboeien en identiteitsfouillering. Ik zoom nu in op de BOA-OV, domein 4. Bij NS hebben alle HC een BOA bevoegdheid, dit hebben we nodig om onze functie uit te oefenen (staat zo omschreven) en de collega’s van Veiligheid en Service (VenS) zijn BOA-OV+. De + geeft aan dat deze groep politiebevoegdheden heeft. Daar moet men elk jaar een examen voor afleggen. Alle BOA’s moeten overigens elke 5 jaar aantonen dat ze bekwaam zijn gebleven (wij (NS) doen dat door elke 5 jaar een examen te doen). De collega’s VenS mogen dus meer als wij HC. Dit is overigens niet te zien aan het BOA-insigne, die is nog steeds dezelfde als voor elk domein. Onze BOA-OV’s zijn beëdigd om strafbare feiten op te sporen voor de Spoorwegwet en het daarbij behorende Besluit.
Een BOA herkenbaar aan het insigne, hoeft zich niet uit zichzelf te legitimeren als BOA zijnde. Als men hierom vraagt, dient de BOA zich te legitimeren. Dit is wettelijk vastgelegd.
Verder staat beschreven dat de BOA in eerste instantie gastheer of gastvrouw is in zijn of haar domein en dat men bij overtredingen kan handhaven en iemand mag staande houden. In het OV geldt dus als een HC of een VenS-er iets zien wat niet mag, bv roken in de trein, mogen beide groepen hiervoor de persoon staande houden en zijn of haar identiteit vaststellen. Een machinist mag dit bij voorbeeld niet, aangezien deze geen BOA-OV bevoegdheid heeft. Een toezichthouder mag iemand, die als verdachte wordt aangemerkt niet staande houden en zal als hij of zij er iets mee wil, deze persoon dus moeten aanhouden als burger.
In de afspraken omtrent veiligheid, vinden er via onze collega’s VenS steeds meer burger acties plaats in de trein en op stations. Deze collega’s zijn op dat moment natuurlijk niet in uniform en dragen geen BOA-insigne. Bij controle in burger in de trein ben ik gewend dat men zich vooraf meld bij mij als HC en tevens Chef van de Trein, zodat kenbaar gemaakt kan worden dat er op die manier controle plaats gaat vinden. De omroep vindt pas plaats na vertrek van de trein. Meestal zie ik ze een geel vest aantrekken of dragen het BOA-insigne om hun nek. Politie in burger doet meestal ook mee aan dit soort acties. Doel is om een trein “schoon te vegen” en dus iedereen gecontroleerd te hebben. Degenen die een UVB krijgen of een andere bekeuring worden door de politie direct doorgelicht op openstaande geldboetes of gevangenisstraf die men nog moet uitzitten.
Het omvat natuurlijk veel meer, maar ik hoop dat ik een en ander wat heb kunnen verduidelijken en ik nodig iedereen uit om het aan te vullen, te verbeteren of om er vragen over te stellen. Of ik overal antwoord op weet, dat kan ik helaas niet beloven.
Een link van een gebruikte bron op internet:
https://www.politie.nl/themas/buitengewoon-opsporingsambtenaar.html
