Ik wilde vanmiddag bij de Bruna op station Breda een boek kopen. Ik was al een tijdje niet in die hoek van het station geweest en wat blijkt: de Bruna is permanent gesloten. Ook de Etos is weg, de Smullers is verdwenen en de kapperszaak is failliet. Er blijft zo langzamerhand helemaal niets over, behalve dan AH to Go en Kiosk. Zag in de regionale krant dat er wel ruimtes verhuurd worden, maar niet aan winkels, wel aan bijv. een examenbureau, de Playmobiltentoonstelling en meer van dat soort zaken. Ik zag al jaren bijna geen klanten in de winkels. Dat zal vast zijn oorzaak hebben in de verstopte ligging van de ruimtes, maar blijkbaar gaf de reizigersafname vanwege corona het laatste zetje. Wel triest voor het hoofdstation van een van de grotere steden van Nederland. Dit is verre van wat men voor zich zag bij opening van het station.
Waarschijnlijk duld NS geen concurrentie van échte bakkers: de Kiosk en de Broodzaak zijn NS formules of eigendom van NS. Persoonlijk vind ik prijs-kwaliteit verhouding van die laatste overigens ver buiten proportie: de halfgare, kleffe pistoletjes of zeer krokante (lees: bijna verbrandde) bollen zijn véél te duur.
Dat zal de reden zijn. Waarom NS het nodig vindt om hierin eigen formules te hebben met overal hetzelfde beperkte aanbod is de vraag, ze zijn toch een vervoersbedrijf. Laat bakken maar aan echte bakkers over. Veel beter en aantrekkelijker naar mijn mening.
Waarschijnlijk duld NS geen concurrentie van échte bakkers: de Kiosk en de Broodzaak zijn NS formules of eigendom van NS. Persoonlijk vind ik prijs-kwaliteit verhouding van die laatste overigens ver buiten proportie: de halfgare, kleffe pistoletjes of zeer krokante (lees: bijna verbrandde) bollen zijn véél te duur.
Wat ik ook mis op grotere Nederlandse stations, zijn goede bakkers. In bijv. Duitsland en Zwitserland zie je meerdere bakkerijketens op grotere stations. Die hebben veel keuze. Je kan er vaak ook gaan zitten en wat eten en drinken.Bij ons zie je overal AH to Go en Kiosk met overal hetzelfde en vaak beperkte en voorverpakte assortiment. De Broodzaak heeft ook niet zoveel te bieden.
Wat naar mijn mening de ‘winkels’ op de stations weinig aantrekkelijk maakt, is de eenheidsworst van Smullers, Kiosk en de Broodzaak en winkels zoals de Hema, Etos, Albert Heyn, Bruna/Ako op vrijwel alle stations. Winkels die ook te vinden zijn in alle grotere plaatsen. De Hema op Rotterdam C, onderscheid zich niet van die op het station van ‘s-Hertogenbosch of Zwolle.
Waarschijnlijk zijn de huurprijzen op de Nederlandse stations dusdanig hoog dat lokale ondernemers die niet kunnen opbrengen. Hoe leuk zou het zijn, op het station in Gouda, Goudse Kaas, stroopwafels en kaarsen te kopen, in Delft Delfts Blauwe souveniertjes (al dan niet afkomstig uit China) of Oranje prullaria en op Groningen (hoofdstation) een locale snackbar waar de Eierbal verkrijgbaar is en in Leeuwarden een plaatselijke bakker die Fryske dúmkes bakt. En inderdaad: de winkels wegstoppen in de krochten van het station of achter poortjes helpt niet mee.
Het figuurlijke toppunt in Zwitserland is Zürich HBf. Een groot station in twee verdiepingen
Zürich HB heeft zelfs VIER verdiepingen!
De bovengrondse (kop)sporen 1 t/m (ik zeg uit mijn hoofd) 18. De tussenverdieping met o.a. de lockers en de toiletten en uiteraard ook succesvolle detailhandel. De grootste (?) verdieping met Shopville en vanuit Shopville de liften/roltrappen/trappen naar spoor 41-44, de vier sporen voor de Durchmesserlinie en sporen 1-2 voor de treinen naar de Uetliberg en Sihlwald.
Apotheek, grote supermarkten, kapper, boekenwinkels, schoenenzaken, sportzaken, chocolaterieën, Chinees en andere horeca, Drinks of the World, heel veel banken (o.a. UBS en ZKB) en ga zo maar verder.
Maar goed, ook kleinere stations als Winterthur, Enge, Stadelhofen, Flughafen hebben goedlopende detailhandel (en dan beperk ik me tot 1 van de 26 kantons).
Overal ook succesvolle tabakzaken op vrijwel elk station, want hoewel Zwitsers veel meer roken dan Nederlanders en sigaretten daar (afgezet naar inkomen) een fractie kosten van wat ze in Nederland kosten, worden Zwitsers (UITERAARD) gemiddeld wel veel ouder.
Het figuurlijke toppunt in Zwitserland is Zürich HBf. Een groot station in twee verdiepingen met een groot nieuw, modern winkelcentrum geïntegreerd. Prachtige winkels in allerlei segmenten (waaronder een schitterende boekenzaak), lunchrooms, grote supermarkt. Veel volk. Prima voor elkaar daar. Dat geeft reuring. Amsterdam CS of Rotterdam CS valt erbij in het niet.
Vrij toegankelijk en logisch onderdeel van het winkelaanbod in de (binnen)stad. De spijker op zijn kop
In Zwitserland zijn veel stations praktisch voor de helft, of meer, (ondergronds) winkelcentrum, maar het station en de winkels zijn vrijwel altijd goed geïntegreerd. Er zijn ook bijna altijd zaken die verkeer genereren, zoals een grote en normale supermarkt van Coop of Migros. Werkt overal, want de rest van de winkels profiteren ervan mee.
Gooi Breda open, maak het open, licht, gezellig en open een grote (geen togo of city) Jumbo of AH o.i.d. en iedereen profiteert ervan. NS, de winkels en de reizigers. Maar ik ben bang dat dit nooit gebeurt, want soms lijkt het alsof stations in Nederland (helaas) zo onaantrekkelijk mogelijk moeten zijn.
Het is ook een fout om stations te willen ombouwen tot winkelgalerijen. De mensen komen niet naar een station om te winkelen, maar omdat ze met de trein mee willen. Dus welke handels doen het daar goed? Een bloemenzaak (mensen die op het station een bloemetje mee willen pakken voor de tante waar ze heen gaan, of voor het feestje waar ze heen gaan), een snack-/broodjeszaak (om wat te eten/drinken mee te kunnen nemen) en een kiosk waar je een krant, tijdschrift of ander “wegwerp” leesartikel kunt kopen, voldoende om je tijdens de reis te vermaken. Niemand gaat op het station een trilogie kopen of een wetenschappelijk werk over de architectuur der Inca's. Wel een tijdschrift van een paar euro om even doorheen te bladeren tijdens de reis.
In Duitsland heb je op de grote stations nog vaak wel heel veel winkels, vaak ook nog grote boekwinkels met een assortiment dat je in Nederland vaak niet eens in grote boekwinkels in de winkelstraten vindt. Geen idee waarom dat daar wel goed loopt en hier niet.
Het is heel simpel waarom dat in Duitsland wél goed loopt. De winkels in een stationspassage zijn daar vrij toegankelijk voor iedereen, zitten dus niet achter gesloten poortjes. In het station waar ik vaak kom (Hannover Hbf) zie je ook een grote verscheidenheid aan kleinere en grotere winkels, ook bijv. cadeaushops, inderdaad boekwinkels, kledingzaken, bruine kroegjes, delicatessenzaken, kaas- en notenhandels, enz. De winkelpassage in het station vormt daar in feite een logisch onderdeel van het winkelaanbod in de binnenstad en staat voor iedereen die daar (overdekt) wil winkelen, open. Dat is natuurlijk een totaal andere situatie dan de Nederlandse stationswinkels, die veelal in het afgesloten gebied binnen de poortjes zitten.
In Duitsland heb je op de grote stations nog vaak wel heel veel winkels, vaak ook nog grote boekwinkels met een assortiment dat je in Nederland vaak niet eens in grote boekwinkels in de winkelstraten vindt. Geen idee waarom dat daar wel goed loopt en hier niet.
Ja, dat vind ik mooie winkels. Die in Düsseldorf HBf schiet me te binnen. Een grote boekhandel met ook volop reisboeken, land-en wandelkaarten, treingerelateerde boeken en tijdschriften en hebbedingen. Ook goed om cadeaus te kopen. Altijd mensen in de winkel. Daar steekt de Nederlandse Bruna of Ako schril bij af 
Duitsers lezen meer, maar is het ook niet een kwestie van diversiteit in aanbod? Bij Bruna heb je alleen de meestverkochte bundels en romans, een beperkte hoeveelheid tijdschriften en kranten en dat was het dan wel zo'n beetje. Dat is eigenlijk geen echte boekhandel maar maar een uitgebreidere kiosk.
Ik heb in Duitsland ook bibliotheken op enkele stations gezien.
Duitsers lezen veel meer. In Nederland heeft de ontlezing al veel eerder ingezet. Sowieso zijn boeken daar een stuk goedkoper, ook niet onbelangrijk.
Het is ook een fout om stations te willen ombouwen tot winkelgalerijen. De mensen komen niet naar een station om te winkelen, maar omdat ze met de trein mee willen. Dus welke handels doen het daar goed? Een bloemenzaak (mensen die op het station een bloemetje mee willen pakken voor de tante waar ze heen gaan, of voor het feestje waar ze heen gaan), een snack-/broodjeszaak (om wat te eten/drinken mee te kunnen nemen) en een kiosk waar je een krant, tijdschrift of ander “wegwerp” leesartikel kunt kopen, voldoende om je tijdens de reis te vermaken. Niemand gaat op het station een trilogie kopen of een wetenschappelijk werk over de architectuur der Inca's. Wel een tijdschrift van een paar euro om even doorheen te bladeren tijdens de reis.
In Duitsland heb je op de grote stations nog vaak wel heel veel winkels, vaak ook nog grote boekwinkels met een assortiment dat je in Nederland vaak niet eens in grote boekwinkels in de winkelstraten vindt. Geen idee waarom dat daar wel goed loopt en hier niet.
De Ako op Rotterdam Centraal heeft het ook niet gered. Meerdere units lijken verder nu van formule te veranderen. Er zit nog wel een kleine Bruna.
De huurinkomsten voor NS op station Breda zullen waarschijnlijk minder zijn dan gehoopt...
Het is ook een fout om stations te willen ombouwen tot winkelgalerijen. De mensen komen niet naar een station om te winkelen, maar omdat ze met de trein mee willen. Dus welke handels doen het daar goed? Een bloemenzaak (mensen die op het station een bloemetje mee willen pakken voor de tante waar ze heen gaan, of voor het feestje waar ze heen gaan), een snack-/broodjeszaak (om wat te eten/drinken mee te kunnen nemen) en een kiosk waar je een krant, tijdschrift of ander “wegwerp” leesartikel kunt kopen, voldoende om je tijdens de reis te vermaken. Niemand gaat op het station een trilogie kopen of een wetenschappelijk werk over de architectuur der Inca's. Wel een tijdschrift van een paar euro om even doorheen te bladeren tijdens de reis.
De grootse en luxe stations verworden weer tot een veredelde treinhalte. Erg armoedig om al die gesloten en lege units te zien. Vooral in zo'n grijs hol als station Breda. Verre van aantrekkelijk.
Alleen in de vier grootste steden zullen de stationswinkels voor het grootste deel wel overleven. Vanmorgen was ik in Eindhoven op het station en heb daar het boek gekocht dat ik moest hebben. Maar ook daar was het heel stil in de winkel en zat de verkoopster verveeld op haar telefoon te kijken.
Degenen die nog wel open zijn-bv AKO-hebben wel heel vaak veel beperktere openingsuren/dagen. Bvb in Haarlem dicht op weekends, dito Almere-wel liggen dan grote bundels dagbladen voor de gesloten deur
De winkels op station Breda liggen niet in de loop en zijn in het bekroonde ontwerp inderdaad op een ongelukkige plek weggestopt.
Corona heeft de problemen door de enorme reizigersdaling natuurlijk versneld. Minder reizigers betekent keihard minder omzet, niet alleen in Breda. In Den Bosch is de Etos al bijna een jaar lang "tijdelijk" gesloten, is de Swirls opgedoekt en hebben de meeste andere winkeltjes nu veel kortere openingstijden.
Boekwinkels op stations hebben het overigens al jaren moeilijk. Ze moesten het altijd vooral hebben van de verkoop van kranten en tijdschriften en dat is een sterk teruglopende markt.
Reageer
Meld je aan
Heb je al een account? Inloggen
Met een account kun je zelf topics plaatsen en reageren op berichten.
Login met Mijn NS Inloggen met FacebookWelkom
Nog geen account? Maak een account aan
Met een account kun je zelf topics plaatsen en reageren op berichten.
Login met Mijn NS Inloggen met FacebookEnter your username or e-mail address. We'll send you an e-mail with instructions to reset your password.