Stations bestaan vooral bij de gratie van reizigersaantallen. Stations worden vooral aangelegd zodra er veel reizigerspotentieel is. NS heeft hierin het laatste woord.

D 

Helmond is heel langgerekt gebouwd langs het spoor, de afstand tussen het westen en het oosten van de stad is daardoor erg groot. Daarnaast heeft Helmond ondanks bijna 100.000 inwoners vrijwel geen busvervoer. En er gaan erg veel mensen naar Eindhoven waardoor de reizigersaantallen meerdere stations rechtvaardigen. Iets soortgelijks speelt met meerdere losse kernen in Hardinxveld.

Er is geen parallelle bus en dan is dit de meest effectieve oplossing. Minder stations versnelt de rit hooguit een paar minuten en van alleen Alphen en Gouda kan deze lijn niet bestaan, de lijn heeft ook Waddinxveen en Boskoop nodig om te kunnen overleven. Sneller rijden kan sowieso niet vanwege de slappe bodem.

Den Bosch heeft drie stations (Centraal, Oost en Rosmalen), meer heeft geen zin omdat de andere wijken niet langs het spoor liggen. Er is wel eens gekeken naar een station in de Maaspoort maar dat is te ver van de bebouwing.

Idem dito in Eindhoven, praktisch geen grotere wijken langs het spoor. Alleen voor Tongelre is er wel eens een station overwogen maar dat zou ook niet echt handig liggen. 

Het toppunt blijft voor mij wel Santpoort met net 10.000 inwoners maar wel 2 treinstations: Santpoort Noord en Santpoort Zuid. Station Santpoort Noord ligt dan weer hemelsbreed misschien 1 kilometer vanaf station Driehuis. Zeker nu de IC Alkmaar-Haarlem definitief is komen te vervallen zou er eens kritisch op het grote aantal stations daar moeten worden gekeken.

Het is maar hoe je het bekijkt - Nederland heeft weinig stations per inwoner in vergelijking met onze zuiderburen. De Belgen hebben meer dan 550 stations voor 11.5 miljoen inwoners. Nederland? Nog geen 400, op bijna 18 miljoen. Amsterdam + omstreken heeft 14 stations. Utrecht heeft er een stuk of 10. De andere grote steden in NL hebben weinig of zeer weinig stations voor hun inwoneraantal. Kijk naar Eindhoven wat alleen een tweede station heeft, een geen derde of vierde, op een kwart miljoen inwoners. Rotterdam? Slechts zes (vroeger 9). 

De echte uitschieter in Europa is Tsjechië - 2800 stations op minder dan 11 miljoen inwoners. Daar kunnen we in de lage landen nauwelijks van dromen maar het is wel waar. Het heeft dus minder met bevolkingsdichtheid te maken (want die is in België ook lager), en een stuk meer met politieke wil en prioriteiten. In bovengenoemde landen wordt het OV als onmisbare sociale voorziening gezien. De kwaliteit van de treindiensten en de infrastructuur is vaak lager dan in Nederland. Maar het rijdt wel. Amsterdam + omstreken moet het zoals gezegd doen met een tiental stations. Brussel, marginaal groter in bevolking dan de metropoolregio Amsterdam, heeft een S-trein-netwerk met 26 stations. de regio Praag, met hetzelfde aantal inwoners als Brussel, heeft een S-trein-netwerk met 46 stations. 

Zo goed hebben we het dus niet. Alleen zijn de stations in Nederland van een uniek hoge kwaliteit.

ProRail heeft het laatste woord aangezien het over infrastructuur gaat. In het verleden is er wel eens onenigheid geweest, bekend is het geval Maarheeze. NS was daar mordicus tegen maar uiteindelijk is het toch gebouwd. Vervolgens dreigde NS om er niet te stoppen waarop het ministerie van I&M op zijn beurt dreigde de sprinterdienst dan aan te besteden waarna NS eieren voor zijn geld koos.

In de huidige en de nieuwe concessie staat dat NS alle nu bediende stations moet blijven bedienen en dat er eventueel stations kunnen worden toegevoegd.

Laten we even kijken naar een paar voor de hand liggende haltes en stations die nog niet zijn gerealiseerd. Onder ander beleid waren deze stations er vast en zeker allang -

• Amsterdam Geuzenveld
• Amsterdam Sloten / Riekerpolder
• Den Bosch Noord / Maaspoort
• Utrecht Oudenoord
• Rotterdam Station / Kuip
• Schiedam Kethel
• (Eindhoven) Tongelre
• Alkmaar Zuid / De Hoef
• Leiden Noord / Merenwijk

Simpelweg een kwestie van onwil. OV is in Nederland niet belangrijk, het wordt niet gezien als een vervoersmiddel voor 17 miljoen mensen maar als een klein deel daarvan. Daarom zijn er slechts ~400 stations in het hele land. En dan de Belgen. En dan verschillende Duitse steden. En dan de Tsjechen. 

Santpoort Noord is ooit gebouwd omdat het een splitsingsstation was waar je vanuit de richting IJmuiden kon overstappen richting Alkmaar.

Station in die regio opheffen zal niet snel gebeuren aangezien er sowieso geen geld is voor vervangende busdiensten. Daarnaast hebben de kleine stations vooral een functie voor veel mensen die naar Amsterdam gaan.

Rotterdam Kuip is er allang al. En nog een station tussen Haarlem en Sloterdijk lijkt mij zwaar overbodig. Halfweg (aangelegd voor het outlet-centrum) ligt al behoorlijk dichtbij Geuzenveld en er wordt nu al nauwelijks gebruik van gemaakt.

Het is dus maar hoe je het bekijkt - Nederland gaat voor kwaliteit, niet kwantiteit, met zeer regelmatige treindiensten op een vrij beperkt aantal stations. En in de steden? Daar gaat het al helemaal niet goed. We lopen ver achter. Het is erg kort door de bocht om te zeggen dat het OV hier “goed” is zolang er landen zijn die op elke 100.000 inwoners een meervoud aan stations hebben. 

We kunnen beter eens beginnen met het saneren van absurd brede wegen en het aanleggen van zinvolle HOV-verbindingen in de top 10-steden; vooral Eindhoven, Groningen en Nijmegen schieten zeer tekort in het aantal kilometers tramlijn. 

En toch kan ik niet in een sprinter stappen om op dit station uit te stappen. Ditto met Eindhoven Stadion. Een groot gemis dat een forse Europese stad als Rotterdam het met zulk een klein aantal stations moet doen ondanks de goede metro. Daar blijft het bij - een metronetwerk. Geen S-trein. Zelfs Utrecht heeft geen S-trein, ondanks de implementatie van het plan Randstadspoor en de aanschaf van S-trein-materieel in de jaren ~2008 - 2012. 

Veel van deze statiionslocaties liggen niet erg florissant ten opzichte van de bebouwing. Een van de problemen is dat sinds 1980 woningbouw in de buurt van het spoor niet meer is toegestaan waardoor nieuwe woonwijken in de loop der tijd jsteeds verder van het spoor zijn komen te liggen.

Een van de weinige wel nuttige stationsprojecten ontbreekt op je lijstje en dat is Staphorst. En in Brabant bijv. ook Berkel-Enschot-Udenhout. Die twee voegen wel echt iets toe.

Er zijn in Nederland erg weinig station, al helemaal in verhouding tot de bevolkingsdichtheid. In Japan liggen in de grotere agglomeraties de stations gemiddeld maar 1 km uit elkaar. Het voordeel daarvan is dat je dan een groot deel van het vaak zwaar verliesgevende busvervoer kunt opheffen. 

Ik heb me zoiets ook weleens afgevraagd. Sommige stations lijken onnodig/ totaal overbodig terwijl andere, (nog) niet-bestaande stations juist heel erg nodig lijken.

Winterswijk West? Op een steenworp van station Winterswijk.

Enschede de Eschmarke: Er zou een grote Vinex-wijk komen maar is nooit gebouwd. Nu ligt deze verloederde halte waar bijna niemand gebruik van maakt er al jaren ver van bebouwing. Station Glanerbrug ligt een kippeneindje verderop. 

Hemmen- Dodewaard? Vrijwel ongebruikt.

Wat wel nodig lijkt:

Zwolle- Zuid: de lijn loopt direct tussen grotere (langgerekte, parallel aan het spoor gelegen) wijken door, maar er is nooit een station gekomen. 

Berkel-Enschot: Er is tussen Tilburg en Den Bosch geen enkel andere station, terwijl er meerdere  dorpen aan de lijn liggen. Heb ik altijd gek gevonden. In Berkel- Enschot is flink gebouwd direct langs het spoor, maar een station krijgen is kennelijk niet eenvoudig. 

Maaspoort in Den Bosch ligt toch helemaal niet zo ver van de spoorlijn af als ik op de kaart kijk? En vrijwel al die woonbuurten boven de A59 liggen (veel) dichter bij een eventueel station Maaspoort dan dat ze bij het hoofdstation liggen.

Laatst was ik weer in Duitsland (regio Frankfurt) en dan zie je weer dat daar nog stations bij en in dorpen zijn, die bij ons al lang breed zouden zijn opgeheven. Je vraagt je dan af hoe het komt dat het in het dichtbevolkte Nederland dan toch allemaal zo karig is. Is er bij ons zo ontzettend veel spoor en stations weggehaald in het verleden?

Het zal bij de planbureau's vast bekend zijn hoe ver de “gemiddelde burger” bereid is om te lopen of te fietsen voor hun lokale station. Laten we stellen dat dit op 1 kilometer ligt. 10 minuten lopen of 3-5 minuten fietsen, zijn er dan stations op dit lijstje die nog buiten dat bereik vallen? Naar mijn weten zijn allen aan te leggen binnen 200 meter van de bebouwde kom.

Dit station heeft weinig zin zolang de Kuip het enige is wat in de buurt ligt. Nu het ambitieuze plan voor een nieuwe Kuip plus grootschalige woningbouw niet doorgaat zie ik ook niet snel iets veranderen.

In Rotterdam zie ik het probleem niet.

Wat betreft Leiden Merenwijk zou een station daar wel handig liggen tov de bebouwing, niet alleen voor de Leidse Merenwijk, maar ook voor de wijk Poelgeest van Oegstgeest. Het is nu zelfs zo dat er op de plek van het beoogde station woningen gebouwd zouden kunnnen worden maar die woningen mogen er nu niet komen vanwege het niet bestaande station. Er zouden slechts tijdelijke woningen mogen komen voor een termijn van 15 jaar.

https://sleutelstad.nl/2022/12/06/geen-ouderenwoningen-op-oude-brandweerlocatie-merenwijk/

Als argument voor tijdelijke bebouwing van de oude brandweerlocatie geeft zij dat daar in de verdere toekomst een treinstation is voorzien. “Of zo’n station haalbaar is weten we nog niet”, zegt de gemeente, “maar als er voldoende vervoerswaarde blijkt is de brandweerlocatie de aangewezen plek voor stationsvoorzieningen, zoals een stationshal, kiosk, fietsenstalling en kiss & ride. Structurele bebouwing is daarom nu onwenselijk.”

Is aangelegd vanwege het streekziekenhuis en het ontbreken van stadsvervoer.

De Eschmarke is overbodig omdat de geplande bebouwing er nooit gekomen is.

Juridisch rust daar nog steeds een contract op van 150 jaar geleden dat bepaalt dat het eeuwig bediend moet blijven. Was een eis voor toestemming voor de aanleg van de spoorlijn.

Gemiddeld is de afstand (doordat de spoorlijn een halve cirkel maakt) voor de meeste bewoners net zo ver als naar het hoofdstation.

Berkel-Enschot als zodanig is te klein. Je moet het dan combineren met Udenhout en het station halverwege bouwen. Dan heb je gelijk ruimte voor een flinke P+R.

Hier is al vaker onderzoek naar gedaan steeds met een zwaar negatieve uitkomst. De ligging ten opzichte van de bebouwing maakt dat het naar Utrecht sneller is via het hoofdstation en dan met de intercity. En in alle andere richtingen heb je er sowieso niets aan.

Wat ook niet helpt zijn al die eisen van gemeenten. Een stationshal en een Kiosk zijn voor dit soort haltes totaal onhaalbaar. Zie ook de problemen recent met Hazerswoude.

@EUreiziger24: Leuk om te lezen en vooral ook goed gedocumenteerd. 

Een stationshal en kiosk lijkt me ook me niet nodig bij een station Merenwijk, maar op zich zal dat niet de meeste ruimte kosten. Voor en kleine stationshal en kiosk heb je zo veel ruimte nodig, een fietsenstalling en parkeerterrein zal meer ruimte kosten. Maar die ruimte is er op de oude brandweerlocatie. Mocht er ooit nog een station Merenwijk komen is dat wel de beste locatie. Voorlopig zie ik het niet van komen. 

Die 200 meter gelden alleen voor de inwoners die dan het dichtste bij het station wonen. Daarnaast moet je niet lineair maar tweedimensionaal kijken. Een hele grote cirkel rond stations mag nu in alle richtingen niet bebouwd worden. 

​​​​​​Dat onbebouwde gebied schrikt veel reizigers af, zeker in de avonduren. Bij bijv. Tilburg Reeshof is bekend dat het niemandsland tussen wijk en station veel potentiële reizigers weghoudt en de criminaliteit rond het station welig tiert. Zelfde probleem bijv. bij Kampen Zuid.

Het gaat niet om de ruimte maar om de kosten van voorzieningen waardoor de investering al snel in geen verhouding tot het gebruik staat. En voor een Kiosk krijg je ook nog permanente personeelskosten.

De kosten zijn weer een ander ding. Wat betreft het niet mogen gebruiken van de plek van de oude brandweerkazerne voor permante bebouwing wordt nu dus aangegeven dat die locatie de beste locatie is voor de diverse voorzieningen van een mogelijk station. Ook zonder hal en kiosk heb je die ruimte gewoon nodig. Om bij Leiden te blijven, De Vink heeft ook geen stationshal of kiosk, wel een voormalig stationsgebouwtje waar vroeger de kaartverkoop was en nu een fietsenwinkeltje zit en zowel aan de Stevenshof/Leiden en Voorschoten kant een fietsenstalling en parkeerterrein wat best veel ruimte kost. 

Rotterdam krijgt er 2 stations bij: Van Nelle en Stadionpark (de Kuip-halte wordt omgebouwd).

https://www.prorail.nl/projecten/leiden-dordrecht-mirt-verkenning-oude-lijnhttps://www.prorail.nl/projecten/leiden-dordrecht-mirt-verkenning-oude-lijn

https://www.ad.nl/rotterdam/twee-nieuwe-stations-in-rotterdam-superblij-mee~a4d20edb/ (betaald artikel)

Onderzoeken, onderzoeken…… ach, je kan ervan maken wat je wilt. In deze tijd, waarin OV eigenlijk alleen maar intensiever gebruikt zou moeten gaan worden ipv de auto, worden er nauwelijks tot géén nieuwe stations gebouwd, wat toch wel bijzonder is. Meer treinstations betekent een aantrekkelijker OV-netwerk als geheel. Ik vind het jammer. Hoe gaan de bewoners van Den Bosch - Noord nu naar Utrecht of Eindhoven dan - met de auto naar het hoofdstation en een enkeling eerst op de fiets of met de bus? Ik denk zelf dat 90% gewoon de auto pakt en de snelweg opdraait om naar Utrecht te gaan. 

Sprinters en regionaal treinvervoer worden juist meer gebruikt en gevraagd dan intercity's. En veel mensen willen wél met een trein, maar niet met een bus.

Welke stations gaan er de komende 10 jaar eindelijk eens (met zekerheid) gebouwd worden in Nederland - met name ook buiten de Randstad? Weet iemand dat?

Er moet bijna een miljoen huizen worden gebouwd...

Op langere termijn krijgen in ieder geval Emmeloord en Drachten eindelijk spoor en station, omdat de EU heeft ingestemd met de toevoeging van de Lelylijn in het Transeuropese Netwerk. 

Wat raar dat beleid dat woningbouw in de buurt van het spoor niet meer toegestaan is. Dan beweeg je juist mensen de auto in. Wat je toch liever juist niet wil.

Op Funda zie je woningen vaak aangeprijsd staan met de tekst “met station in directe nabijheid” of “ov vlakbij”.